Maastricht Aachen Airport

Euregio Airport kan wel

Het klinkt enigszins absurd wanneer voor het openhouden van Maastricht Aachen Airport (MAA) wordt gepleit in termen als het bereikbaar houden van de provincie, de luchthaven als vestigingsfactor en Limburg als logistieke draaischijf. Is het probleem juist niet dat er te weinig gebruik van de luchthaven wordt gemaakt en daarmee het nut ervan voor de regio eigenlijk gering is? Hoe kun je miljoeneninvesteringen verdedigen voor wat feitelijk een continuatie van het huidige beleid is? Het is tijd om wensdromen te verruilen voor een visie op wat wel kan.

Ik schreef al eerder in deze krant dat als MAA zichzelf niet opnieuw zou uitvinden, de luchthaven in Luik niet ver weg is. Het probleem van het vliegveld zit aan de opbrengstenkant. In goede tijden zijn de opbrengsten voldoende, maar door een overvloed aan concurrentie kent de sector veel meer slechte dan goede tijden. Dat betekent dus dat een levensvatbare luchthaven ondanks deze overcapaciteit een plek voor zichzelf moet vinden waar de inkomsten de kosten over een langere periode dekken.

Nichespeler

In zijn huidige vorm heeft MAA last van een te kleine afzetmarkt voor passagiersvervoer en een eveneens te beperkte doorvoermarkt voor goederenvervoer. Daarbij snijdt het mes van deze dubbele activiteiten aan twee kanten: de één kan de verliezen van de ander opvangen, maar ze vergen beiden ook aparte investeringen (terminal, loodsen), waardoor de kosten van de één weer voor een risico zorgen voor de ander. Wat MAA nodig heeft is één duidelijk doel, één functie én een afzetmarkt. MAA zou zich moeten positioneren als nichespeler om langdurig te kunnen overleven.

Het plan was ooit om MAA als maintenance boulevard in de markt te zetten, waarbij onderhoudsbedrijven als SAMCO en MAAS middels hun activiteiten verkeer naar de luchthaven zouden trekken. Het lijkt erop dat dit plan onvoldoende voor extra activiteit heeft gezorgd en de vraag is nu of dat deze niche verder uit te breiden is. Zien de bestaande bedrijven mogelijkheden om verder uit te breiden? Kunnen andere bedrijven geïnteresseerd worden voor een plek aan de luchthaven?

Economische structuurvisie

Misschien kunnen we de vraag nog breder stellen. Waar ziet de provincie dat er behoefte is aan luchtvaartgerelateerde bedrijvigheid? In welke sector zou een luchthaven nuttig ingepast kunnen worden, of welke specifieke bedrijvigheid kan ze in zijn geheel aantrekken (zoals ooit bedacht voor pakketpost)? Het primaire doel van de provincie zou niet moeten zijn om de luchthaven open te houden, maar om een economische structuurvisie te ontwikkelen en te helpen bedrijven aan te trekken. De luchthaven loopt daarna vanzelf wel.

De provincie lijkt zich echter alleen maar vast te bijten in het idee van een cargo- / passagiersluchthaven in zijn huidige vorm en er vrede mee te hebben dat verliezen worden gecompenseerd met belastinggeld. Toch is deze nauwe focus raar. Voor Noord-Limburgers heeft het subsidiëren van de luchthaven geen enkele waarde, terwijl voor de rest de toekomstwaarde dubieus is. Opmerkelijk is ook dat een stad als Aken geen problemen heeft met een luchthaven buiten de landsgrenzen, terwijl de provincie krampachting vasthoudt aan die plek aan de A2.

Luchthaven van Luik

Als er bij Roermond ook een luchthaven zou zijn, dan zouden we het absurd vinden om die twee luchthavens verliesgevend naast elkaar open te houden. Trek een landsgrens tussen die twee plaatsen en het probleem zou dan plotseling verdwijnen. De luchthaven van Luik heeft alles waar de provincie nog in moet gaan investeren: twee banen, moderne passagiersterminal, platforms. Daarnaast is er nog veel ruimte voor nieuwbouw, is er een treinverbinding, aansluiting op de snelweg en is de luchthaven 24 uur geopend.

Wat als we nu de grens tussen Nederland en België wegdenken, en een houding aannemen zoals Aken, dan moet het toch mogelijk zijn om met Luik samen te werken? De provincie en bijvoorbeeld de gemeente Maastricht zouden met Luik en Wallonië kunnen spreken over het nemen van een belang in de luchthaven in ruil voor controle en de handel die ze meenemen. Het geld dat dan uitgegeven wordt, is dan in ieder geval besteed aan iets dat grotere kans heeft te renderen. Ook hoeft er niet in achterstallig onderhoud geïnvesteerd te worden of een exploitant te worden gezocht.

Euregio Airport

Noem het Euregio Airport en laat het de passagiersmarkt (Zuid-/Belgisch) Limburg-Aken-Luik bedienen. Voor luchtvracht en de onderhoudsbedrijven betekent dit een relocatie van de huidige activiteiten. De omliggende infrastructuur is minstens zo goed als, zo niet beter dan, de Limburgse. Er is aansluiting op de treinlijn Brussel-Aken en via de weg met Limburg, Aken, Antwerpen en de Randstad. Er zou eveneens onderhandeld kunnen worden met de NMBS (of anders een openbare aanbesteding) over een opgewaardeerde treindienst (busdienst) tussen Maastricht en Luik Bierset.

Voor werknemers van de te verplaatsen bedrijven zal het gewenning vergen. Zo is er een extra reistijd van een half uur en zullen ze in gevallen Frans of Engels moeten spreken. Het alternatief dat er nu ligt is of sluiting of investeringen die de kosten van relocatie uiteindelijk ruim overtreffen. Als de provincie banen wil behouden, dan zal ze moeten helpen om een niche te ontwikkelen. Als ze een brede luchthaven wil, dan biedt Luik veel meer voor minder. Als ze het echte probleem niet wil oplossen, dan betaalt u. En als ze MAA zomaar failliet laat gaan, dan is het door een gebrek aan ideeën.